Creatief schrijven bij het boek
ONDERSTAANDE OPDRACHT IS GEMAAKT DOOR ANIKA VERSCHUUR VOOR PRO LEERLINGEN.
“Creatief schrijven is een fantastische manier om op je eigen taal te komen. Om te ontdekken waar de woorden zijn, om te leren hoe je bij die woorden kunt komen, om woorden te vinden voor wat je denkt, voelt en ziet. Het geeft zelfvertrouwen als je weet dat je dat vermogen bij jezelf kunt aanboren. Juist leerlingen die cognitief niet zo taalvaardig zijn, komen bij creatief schrijven tot hun recht…”
Zo begint het boek "Weten waar de woorden zijn" van Mariet Lems. En het geeft ook meteen aan waarom juist creatief schrijven helpend kan zijn bij het groter maken van de taalbasis van leerlingen in het PRO. Wanneer je op een andere manier met taal werkt, meer vanuit de creativiteit en speelsheid dan vanuit de functie en taalregels, boor je andere vaardigheden aan die je weer helpen bij het uitbreiden van je taalvaardigheden.
Veel taalmethodes hebben aandacht voor het onderdeel 'stellen' en ook vanuit de kerndoelen PO en VO moet hier aandacht voor zijn. Echter ervaren leerkrachten dat juist stellen moeilijk wordt gevonden en daardoor als saai wordt ervaren.
Creatief schrijven is absoluut iets anders dan stellen, omdat het bij creatief schrijven altijd om het proces gaat en niet om het eindproduct. Omdat er veel minder regels en voorwaarden zijn dan bij stellen vaak het geval is. Het gaat bij creatief schrijven ook niet om het schrijven van verhalen, brieven of recepten. Creatief schrijven kan van alles zijn, maar verloopt altijd volgens 4 fasen:
Introduceren – inventariseren – inzoomen – inlijsten
Oftewel fase 1 is de introductie op het onderwerp. Een prikkelende vraag, een voorleesverhaal, alles om de gedachten gang alvast aan te zetten en woorden wakker te maken
Fase 2 is de fase van de verbeelding. Door onderzoek en inventarisatie kom je erachter wat je al aan woorden hebt. Door associaties, ervaringen delen, luisteren en praten maak je je denkbeeldige woordweb groter. Deze fase kost de meeste tijd, maar levert ook het meeste op.
In fase 3 zoomen de leerlingen in en gaan ze aan de slag. Van het noteren van een aantal woorden of zinnen, tot het maken van een taaltekening, een slogan, een gedachtespinsel of een verhaal. Het product wordt geschreven als logisch vervolg op fase 2.
En tenslotte de belangrijke 4e fase van het inlijsten. Het durven delen van je schrijfsels met anderen en het bewonderen van ieders product. Met aandacht voor het proces, hoe kwam iemand tot dit idee en geen aandacht voor spelling, grammatica of correctheid van inhoud. Dat is voor een andere les!
Wanneer je volgens deze 4 fasen gaat oefenen met creatief schrijven zal je ontdekken dat echt élke leerling de mogelijkheid heeft om creatieve schrijfsels te maken, waar naar alle waarschijnlijkheid ook nog plezier aan wordt beleefd.
Het onderwerp oorlog en vrijheid richt zich voornamelijk op beleving en gevoel, waardoor het heel goed gebruikt kan worden voor creatieve schrijfopdrachten.
Hieronder een aantal suggesties, maar kijk ook zeker in het boek 'Weten waar de woorden zijn', van Mariet Lems, voor meer fantastische ideeën en werkvormen.
In het boek "Weten waar de woorden zijn" van Mariet Lems vind je verschillende schrijf opdrachten om met deze fases te oefenen, voorbeelden hiervan zijn de volgende:
1. Het contragedicht: (blz 218 t/m 221 in het boek)
2. Het triolet: (blz. 320 t/m 324 in het boek)
3. Acrostichon: (blz. 326 t/m 327 in het boek)
pro < Lessuggesties
