Knipgedicht
ONDERSTAANDE OPDRACHT IS GEMAAKT DOOR ANIKA VERSCHUUR VOOR PRO LEERLINGEN.
Zelf een gedicht schrijven is nog niet zo makkelijk. Daarom is de werkvorm van het knipgedicht een toegankelijke manier voor iedereen om met bestaande woorden en zinnen een creatief schrijfsel te maken.
Er zijn verschillende varianten mogelijk om te werken met een knipgedicht;
Declameer een gedicht. Deel vervolgens kopieën uit van het gedicht en laat elke leerling de zinnen losknippen. Vervolgens mag de volgorde van de zinnen veranderd worden en gelegd worden tot een nieuw gedicht. Dit kan eventueel worden opgeplakt op een vel papier.
Makkelijk? Laat dan ook woorden los knippen en maak een nieuw gedicht door woorden en zinnen op een andere volgorde te leggen. Lukt het leerlingen om los te komen van de oorspronkelijke inhoud? Kunnen ze woorden een andere betekenis geven? Laat de leerlingen bij elkaar kijken tijdens een rondje door de klas en vraag wie zijn gedicht wil declameren.
Een andere variant begint met het geven van losgeknipte zinnen en woorden in een envelop. (taak voor andere leerlingen bij een praktijkles? Indien ze gelamineerd worden kunnen ze vaker gebruikt worden). De leerlingen hebben nu geen voorbeeld gehoord en weten niet wat de originele volgorde is van dit gedicht. Door de woorden en zinnen te lezen gaan ze zelf betekenis en inhoud geven aan het verhaal. Je kunt ervoor kiezen om hoofdletters en punten te vermelden, want dan zet je ze al op een spoor van begin- en eindwoorden. Moeilijker wordt het wanneer je alle woorden hetzelfde maakt. Laat leerlingen, eventueel in tweetallen, eerst zelf even stoeien met de woorden en gebruik de eerste keer een kort gedicht. Gaan ze logisch aan de slag door bv te kijken naar werkwoorden en persoonlijke voornaamwoorden? Kunnen ze de regels los laten van grammatica? Want in een gedicht heb je altijd dichterlijke vrijheid en hoeft een zin niet perse grammaticaal in orde te zijn.
Gedurende de les kun je ervoor kiezen de eerste zin van het oorspronkelijke gedicht vrij te geven. Om ze op weg te helpen of een idee te geven, vooral voor degene die het lastig vinden.
Laat de leerlingen het gedicht dat ze maakten op tafel neerleggen. Laat ze daarbij goed kijken naar hoe de zinnen en regels lopen. De vorm van een gedicht is belangrijk en helpt bij het declameren. Zinnen zijn vaak niet zo lang of breken af op een bijzonder punt. Laat ze daarna rondlopen om bij elkaar te kijken. Vraag naar eerste reacties. Wat is opgevallen? Wat vond je mooi, grappig, interessant? Wie wil zijn gedicht declameren?
Eindig de les met het declameren van het oorspronkelijke gedicht en laat het zien op het bord.
Los van bestaande gedichten kun je ook een knipgedicht maken met stukken zin, woorden of zelfs losse letters uit andere bronnen. Denk aan kranten, tijdschriften, brochures e.d. Hieronder de te volgen stappen:
- Verzamel gevarieerd drukwerk, zoals kranten, tijdschriften en folders.
- Knip interessante en bruikbare zinnen en woorden uit.
- Leg uitgeknipte woorden en zinnen naast en onder elkaar.
- Bedenk bij het rangschikken welk gevoel je wilt overbrengen.
- Let ook op variatie in kleur, lettertype en lettergrootte.
- Zie je mooie letters die je los wilt gebruiken?
- Lees je knipselregels een aantal keer hardop.
- Knip en schuif tot je tevreden bent over inhoud, ritme (metrum) en vorm.
- Neem een vel papier (A-4 of A-3) en plak je knipselgedicht op.
- Klaar is je knipselgedicht, hang ze bij elkaar op als een tentoonstelling.
- Maak eventueel foto's voor in een portfolio, nieuwsbrief of schoolkrant.
- Knip interessante en bruikbare zinnen en woorden uit.
- Leg uitgeknipte woorden en zinnen naast en onder elkaar.
- Bedenk bij het rangschikken welk gevoel je wilt overbrengen.
- Let ook op variatie in kleur, lettertype en lettergrootte.
- Zie je mooie letters die je los wilt gebruiken?
- Lees je knipselregels een aantal keer hardop.
- Knip en schuif tot je tevreden bent over inhoud, ritme (metrum) en vorm.
- Neem een vel papier (A-4 of A-3) en plak je knipselgedicht op.
- Klaar is je knipselgedicht, hang ze bij elkaar op als een tentoonstelling.
- Maak eventueel foto's voor in een portfolio, nieuwsbrief of schoolkrant.
pro
< Lessuggesties